Görkemli günler! Yepyeni bir röportaj ile karşınızdayım 🙂 Hepinizin yurtdışında yüksek lisans yapma konusunda ne kadar araştırmacı olduğunu erasmus v.b yazılarıma olan geri dönüşlerinizden görebiliyorum. Görkemliyollar’da tecrübeye dayanmayan yazı olur mu? olmaz!

Ben de dedim ki şöyle İskoçya’da yüksek lisans tecrübesi yaşamış, aynı zamanda bunu bir devlet bursu olan MEB’İN “YLSY Bursu” ile gerçekleştirmiş bir öğrenci arkadaşımızla samimi bir soru cevap yapalım ve olayın perde arkasını öğrenelim 🙂

Karşınızda İrem Çokdoğan 🙂 Bizler gibi bir öğrenci olan İrem’in İskoçya’daki yüksek lisans hikayesi eminim hepinize yol gösterecek. Röportaj içerisinde YLYS bursundan İskoçya’da yaşama ve İskoçya gezi önerilerine kadar herşeyi konuşacağız!

“Hi Dear! Ben İrem Çokdoğan” / İskoçya

İrem’in İskoçya’da Yüksek Lisans Hikayesi

Merhaba sevgili İrem! Öncelikle röportaj teklifimi kabul ettiğin için teşekkür ederim, burada paylaşacakların eminim birçok kişiye ışık tutacak ? Sabırsızlıkla bekleyenler için hemen başlayalım! İlk olarak kısaca kendini tanıtır mısın, İskoçya maceran öncesi neler yapıyordun?

Hi Dear! Ben İrem Çokdoğan. Eskişehirliyim, 26 yaşındayım. Lisede biyokimya, kimyaya ve İzmir’e olan tutkumdan dolayı İzmir-Ege Üniversitesi’nde Biyokimya okudum. 🙂 4 senelik bir sürecin ardından bu tarz bölümlerin her ne kadar yurt dışında ilgi görse de, çalışma alanı olarak, henüz Türkiye’de ilgi görmediğinin kısa süre içinde farkına vardım. Hocalarımın referansları ve not ortalamamdan dolayı burslu olarak Türkiye’de birkaç tane yüksek lisans teklifi gelmişti. Fakat ben kendimi geliştirmek adına daha farklı bir şeylere ihtiyacım olduğunu hissediyordum. İlk olarak tıp dışından biyoloji ve biyokimya bölümlerine tanınan bir fırsat olan TUS sınavına 1 sene boyunca çalışarak, Biyokimya uzmanı olmak için adım attım. 1 senenin sonunda sınavda 6. olmama rağmen tıp dışına 1 kişilik bile kontenjan açılmadı. Bundan sonrasında da tıp dışına kontenjan açılması zor gibi duruyor, buradan belirtmiş olalım. Tam yıkılmış bir durumdayken ve emeklerimin boşa gittiğini düşündüğüm o anda YLSY bursu geldi beni buldu diyebilirim. YLSY bursuyla olan maceram tam da bu düştüğüm noktada başladı ve beni tekrardan cesaretlendirdi!

Gelelim merak edilen konulara ? Yurtdışında yüksek lisans fikri nereden çıktı? Bu herkesin aklına bi dönem gelir ama nasıl gerçek bir yol haritasına dönüştü?

Dediğim gibi derinlerde bir yerlerde yüksek lisans yapma fikri aklımda vardı aslında. Türkiye’de gelen teklifler üzerinde çok düşünmüştüm. Fakat yerimde sayacağımı düşündüğümden bu yolu seçmedim. YLSY bursunu ilk olarak erkek arkadaşım Berkay’ın babası sayesinde öğrendik. Çok araştırmacı birisidir kendisi 🙂 Berkay’la aynı üniversite ve aynı bölümden mezunuz. Başvuruların internetten çok kolay bir şekilde yapıldığını ve 4-6 sene yurtdışında okuma fikrine deli olduk ve beraber başvurularımızı yaptık.

Karmaşık Süreçleri İle MEB YLSY Bursu

YLSY Programına hazırlık, başvuru aşamalarını ve dil yeterliliği kısmını kısaca anlatabilir misin? Daha çok, zorlandığın yerlerden bahsedebilirsin mesela.

Berkay ve ben o senenin sonlarına doğru başvurduk bu programa. O zamanlar internetten 15 tl gibi online bir başvuruyla gerçekleştiriyordunuz başvuruyu. Şimdi bu ücret 65 TL ye çıktı. YLSY programına hazırlık olarak ilk başta, not ortalamanız (2,5 ve üzeriyse) ve Ales puanınız yeterli. İngilizce puanını mülakatta sormuyorlar. Mülakat için dil puanınızın olup olmaması bir kriter değil. Bu program, bizim zamanımızda çok fazla bilinmiyordu. Rekabet yoktu. Daha sonrasında başvuru ve mülakattan geçip yurtdışına çıktığımızda, Youtube’da ‘Hi Dear!’ la başlayan YLSY bilgilendirme videolarımı yayınlamaya başladım. Fazlaca izlendi. Bu durum rekabetin artmasına baya katkıda bulundu. Ben 72 Ales puanıyla başvurumu yapıp kabul almıştım. Şimdi rekabetten dolayı Ales puanı genelde 85 ve üzeri olanlar kabul alabiliyor.

YLSY Bursu genellikle karışık süreçleri ile meşhurdur ? Nasıl başa çıktın? Konaklama konusunu nasıl hallettin?

Konaklama süreci ilk başta bilinmeyen bir ülkeye gidildiğinde zordur. Önceden ayarlanması her zaman kolaylık sağlar. Birçok tek giden YLSY bursiyeri arkadaşlarımız daha Türkiye’deyken kalacakları yurtları online bir şekilde ayarlıyorlar. Orada çok fazla international öğrenci olduğu için yurtlar ve özel apartlar bu duruma alışık. Yine Youtube kanalımda sizin için gezdiğimiz bir yurdu ve ev kiralama süreciyle ilgili videolarımı izleyebilirsiniz. Biz nasıl hallettik bu süreci? Biz 2 kişi gittiğimiz için ev tutacağız diye tutturduk. 😀 ilk gittiğimizde 2 günlük kiraladığımız Airbnb konaklamamızda kaldık. Türkiye’deki gibi al gülüm-ver gülüm ev kiralanacağını sanıyorduk. Öyle olmadı. Neyseki Türkler her yerde. Orada karşılaştığımız ve tanıştığımız bir İskoç ile evli olan türk bir ablamız bizi evlerinde 10 gün kadar misafir etti. O süreçte hızlıca ev baktık ve komplikeli proseslerden sonra ev tutabildik.

“…Orada karşılaştığımız ve tanıştığımız bir İskoç ile evli olan türk bir ablamız bizi evlerinde 10 gün kadar misafir etti…”

İskoçya’ya öğrenci vizesiyle gitmiş olmalısın ? Vize, pasaport süreçleri senin adına nasıl geçti? Bu süreçte bir danışmanlık aldın mı? Zorluk yaşadın mı?

Açıkçası zaten devlet bursu kazanmış bir bursiyersiniz. Vize almak zor değil. Sadece ücretler biraz abartı. İngiltere için konuşayım. Master için 1000 pound, doktora için 2500 pound gibi bir ücreti var.    Bu vize ücretlerini önce siz yatırıyorsunuz. Daha sonra devlet size geri ödüyor. Evet, bu burs her şey dahil bir burs! 2 seneye kadar pasaport masrafınızı da devlet karşılıyor. Biz bir daha uğraşmamak için kendimiz 10 senelik bir pasaport çıkarttırmıştık. Bu kısım tercih meselesi. Başvuru işlemlerinde biz yardım aldık. İngiltere ve Avustralya için ‘ücretsiz danışmanlık’ veriyorlar. A’dan Z’ye her şeyinizle ilgileniyorlar. Niyet mektubundan, çevirilerden tutun, evrak yükleme işlemlerine kadar.  Ancak bu zorunlu değil tercih.

“Uçak Biletlerini Bile Devlet Ödedi”

Şimdi okuyanların sesine kulak vererek bir soru sormak istiyorum ? YLSY başvuru ve sonrasındaki süreçten İskoçya’ya gittiğin güne kadar kabataslak ne kadar bir harcama yapman gerekti? Net rakamlar vermene gerek yok ? Okuyanlar açısından bi fikir vermesi için soruyorum.

Hahaha bu soruya en popüler videomun başlığıyla cevap vermek istiyorum. ‘Sıfır birikimle İngiltere’ye yerleştim!’ İskoçya ve İngiltere’nin prosedürleri aynı. Aynı krallık içindeler. İskoçya’yı çok bilmeyen, İngiltere diye aratıyor. Videonun başlığı o yüzden böyle. Soruya gelecek olursak, gerçekten ilk gittiğimde hiçbir birikimim yoktu. Ielts ücretlerinden tutun, uçak biletimizi bile devlet ödedi. Tek harcamam 10 yıllık pasaportuma verdiğim miktardı. Devlet, siz daha gitmeden UK ülkeleri için 2 burs parası olan 2,600 pound u hesabınıza yatırıyor. Ev depozitosu için Berkay 800 pound kadar bir ücret ödemişti. İlk başta en büyük masrafımız bu olmuştu. Devlet her şeyinizi karşılıyor.

Peki şimdi sadece İskoçya’ya ilk ayak bastığın andaki hislerini merak ediyorum ?

Duygusal bir soru. Yani soğuk ve ıslaktı açıkçası 😀 O meşhur yağmurlu ve kasvetli havasıyla iner inmez karşılaştık. İşte, 40 kiloya indirdiğim eşyalarımın içinde olduğu iki valizimle İskoçya’nın ortasındaydık bir anda! Havalimanında önce pek bir şey anlamadım. Edinburgh havalimanından Glasgow şehir merkezine giden bir otobüs için kişi başı 12 pound para verdiğimizde “vay be iyi başladık” dedim. Otobüs boyunca cam kenarından dışarıyı, evleri ağaçları ve yemyeşil doğayı seyrettik. Her bir ayrıntıyı inceledik. Büyülendik. Merkeze yaklaştıkça heyecanlandık, korktuk, merak ettik. İçim içime sığmadı benim. O bavulları taşımak hiç ağır gelmedi. 4 mevsim duyguyu bir arada yaşadık diyebilirim. Bu his bambaşka! İnsana yaşadığını hissettiriyor

“….Her bir ayrıntıyı inceledik. Büyülendik. Merkeze yaklaştıkça heyecanlandık, korktuk, merak ettik. İçim içime sığmadı benim….”

İskoçya’da Öğrenci Olmak

En çok merak edilenlerden birine gelelim. İskoçya’da öğrencilik nasıl? Üniversitenden, yaşadığın şehir yani Glasgow’dan bahsedebilir misin?

Glasgow üniversitesinin o görkemli mimarisinden başlamak istiyorum. Kampüsü gördüğünüz an, çalışma şevki otomatik yükleniyor. 😀 Öğrencilik nasıl? Avantajları ve dezavantajları var. Bir kere sizin gibi tonla international öğrenci var. Bu yüzden herkes bu duruma alışık ve sizi anlayışla karşılıyor. Herkes ilk başta şundan korkuyor. Ya dersleri anlamazsam? Sınavlar? Nasıl başa çıktın? Arkadaşlar, ilk başta dersleri anlamayı beklemeyin zaten 😀 Ielts den 7 de alsanız ilk gittiğinizde tek kelime bir şey anlamıyorsunuz. Harika bir sistemleri var. Modülleri var. İşlenen her dersin slaydı ve ekleri öğrenci modülünüze yükleniyor. Yani derste işlenen konulara eve gidince tekrar tekrar bakabiliyorsunuz. Zamanla her şey oturuyor merak etmeyin. Sınavsa pek olmuyor. En azından University of Glasgow’da ‘Cancer Science’ bölümünde böyleydi. Bölümden bölüme, üniversiteden üniversiteye değişebilir bu. Genelde ödev teslim ediyorsunuz. Maddi açıdan da, öğrencilere her şey indirimli. Mağazalardan restoranlara kadar deli indirimler var.

İrem’in youtube kanalını da takdim edeyim

İskoçya’da yüksek lisans yapmak nasıl peki? Araştırma olanakları, doktora şansı v.b akademik açıdan merak ediyorum.

İskoçya ve İngiltere kısacası Birleşik Krallık’ın ülkeleri bu iş için yaratılmış bir ticaret merkezi gibi açıkçası. Her şey sistematikleştirilmiş. Akademik açıdan UK’de master yapmak, lisansın devamı gibi. Diğer ülkelerden farklı olarak 1 sene. Doktora ise 3 sene. Master programında her dersi tek tek alıyorsunuz ve en son ortalamaları alınıyor. Bir dersten sınırın altında aldınız diye üzülmenize gerek yok. Bir sonraki dersten yüksek alarak durumu kurtarabiliyorsunuz. Dersleri verdikten sonra tez dönemi geliyor ve size bir hoca atanıyor. University of Glasgow’da bu şekilde ilerlemişti en azından. Master ve doktorada hem hocalarınız hem de üniversite neye ihtiyacınız varsa karşılamaya yardımcı olmaya hazır. Kurs vesaire neye ihtiyacınız varsa. Hocalara ulaşmak çok zor değil. Hiç bekletmeden size geri dönüyorlar. Öğrenci işleri de aynı şekilde. Bekletme yok. Bir tek nedense kabul alma işlerinde bekletip oyalıyorlar. Her şeyden emin ilerlemeyi seviyorlar, bu anlamda kuralları biraz katı, dediğim dedikler.

“…Teoman konserine bile gitmeye zorlanırken, orada Lana del Rey konserine gitmek cebinizi yakmıyor….”

Aynı zamanda sen İskoçya’da yaşayan biriydin ? İskoçya’da yaşamak nasıl bir duyguydu? İskoçya’da yaşam şartları gerçekten abartıldığı kadar iyi mi, yaşam pahalı mı? Bir Türk olarak zorluk yaşadın mı?

İskoçya’da yaşammm huzurluydu diyebilirim. Yaşam şartları oranın birim parasına göre yani aldığınız maaş veya burs pound ise gerçekten çok çok iyi. Hayat standartlarımın Türkiye’ye göre 5-6 kat arttığını söyleyebilirim. Üstelik YLSY bursu asgari ücretin altında olmasına rağmen. Belki de normalde alamayacağım markaları, gezemeyeceğim yerleri gezmiş oldum. 6 senede yapamayacağım şeyleri 6 ayda yaptım diyebilirim. Hem de öğrenci bursuyla. Burada bazen Teoman konserine bile gitmeye zorlanırken, orada Christina Aguilera, Lana del Rey konserine gitmek asla cebinizi yakmıyor. Normal bir akşam aktivitesi fiyatına bu konserlere, bu festivallere gidebiliyorsunuz. Her şeyin bir sınırı var. Abartılmış fiyatlar yok. Nasıl olsa insanlar kiralamak zorunda gibi bir bakış açısı da yok. 3.000 pound a kiralık ev bulmak isteseniz bile bulamıyorsunuz. En pahalı, enn lüks kiralık evler 1.500 pound denince bitiyor. 600-800 pounda tertemiz dayalı döşeli yepyeni evlerde kalabiliyorsunuz. Haftalık 30 pounda da iki kişilik temel erzak için mutfak dolabınızı doldurabilirsiniz. Biz 2 kişi aylık 200 pound mutfak erzağına ayırıyorduk ve tıka basa doluyordu çekmeceler dolaplar. Yeme içme ve etkinlikler çok ucuz. Araba fiyatları çok ucuz. 2 bin pound a çok temiz bir arabanız olabilir. Tek pahalı olan şey okul fiyatları. O da 3. sınıf ülkeler için bu şekilde. Okul ücretleri senelik 15.000-25.000 pound arasında değişiyor bizim için.

“…İskoçya’da yaşam huzurluydu diyebilirim…”

İskoçya’da Yaşamak, Dil Okulu ve Oturma İzni

İskoçya’da dil okulu, yüksek lisans ya da üniversite eğitimi almak isteyen eminim binlerce kişi var. Bu arkadaşlarımıza ne tür bir yol önerirsin?

İlk vereceğim öneri dil okulu için İskoçya’ya gelmeyin derim. Çok şiveli konuşuyorlar ve temelden başlarken buraları önermem doğru olmaz. İlla İskoçya diyenler için Edinburgh belki. Londrada UK’in en pahalı şehri fakat dil kursuyla beraber konaklama için paket fiyatlarla gidilebilir. En çok önerilen yer ise Brighton. Brighton gerçekten dil kursu için tercih edilebilecek ilk şehir bence. Yüksek lisans ve doktora içinse okulların senelik ücretleri çok pahalı oldugundan çalışarak okumak gerçekten risk olabilir. Proposallarımıza ve not ortalamalarımıza güveniyorsak hocalara mail atarak iletişim kurmaya başlamak ilk adım olabilir. Burslu öğrenci kontenjanları için bir fırsatları olabilir. Doktoraya gidecek arkadaşlar ‘FindaPhd’ sitesinden de fırsatlara bakabilirler. Ya da direk bizim gibi YLSY bursuyla şanslarını deneyebilirler.

Hiç İskoçya’da devamlı yaşamak gibi bir düşüncen oldu mu? Oturma izni ve iş bulma olanakları sence nasıl İskoçya’da?

UK diyelim, UK ülkeleri için oturma izni almak pek kolay değil. 5 yıl orada yaşamış olmanız gerekiyor. Ve bunun içinde öğrencilikle geçirdiğimiz yıllar sayılmıyor. Ama international öğrenci olduğu gibi normal işlerde çalışan bir sürü international göçmenler de var. Genç nüfus az. Genç iş gücüne ihtiyaçları var. Okumak için gidip, iş fırsatları kovalayarak ve çevre yaparak her şey mümkün. UK’in kasvetli havasına rağmen, orada 1 buçuk sene yaşamış biri olarak, evet, temelli olarak orada yaşamak isterim. Yaşam standartları çok yüksek çünkü.

İskoçya’yı Gezeceklere Öneriler

Şimdi biraz daha eğlenceli konulara geçelim. Gördüğüm kadarıyla gezmeyi sen de bizler kadar çok seviyorsun. İskoçya’da gittiğin yerler arasında seni en çok etkileyen yerleri anlatabilir misin?

Müzeler diyerek bu eğlenceli soruya sıkıcı bir cevap verdiğimi düşünebilirsiniz belki. Ama İskoçya’nın Glasgow ve Edinburgh şehirlerinde yer alan devasa müzeler gerçekten sizi büyülüyor. Eğlenceli müze de olur muymuş, olurmuş diyorsunuz. 2. olarak beni en çok etkileyen yemyeşil doğası. İklimden yağmurlardan dolayı her yer yemyeşil, açık yeşil. 🙂 Ve korunmuş. Son olarak en çok büyülendiğim yer olarak aklımda kalan Londra’daki Harry Potter Stüdyoları. Mutlaka Harry Potter severlerinin uğraması gereken devasa bir stüdyo. Neredeyse kasaba kadar. İlgilenenler için ilk videolarımda bunun da bir vlogu kanalımda mevcut. 🙂

“…Daha fazla zamanınız varsa mükemmel bir doğaya şahit olmak için Oban ve Largs’ı ziyaret ediniz…” / Largs, İskoçya

Peki İskoçya’da yaşamış birinin turist olarak gezeceklere gezi tavsiyeleri neler olur, nerelere gezelim, ne yapalım da İskoçya’da güzel bir gezi geçirelim?

Hımm.. mesela bir haftanız varsa trenlerle makul fiyatlara şehirler arası seyahat edebilirsiniz. Birden fazla şehri görebilirsiniz böylece. Trenle gezerken o kırsallardaki yaşamlara da şahit oluyorsunuz. Gözünüzü bir dakika bile ayırmayacağınıza eminim. Glasgow, Edinburgh en büyük şehirleri ve gezecek çok fazla yer var. Öncelik, bu iki şehre verilmeli. Özellikle Edinburgh için Scott Monument, İskoçya Ulusal Müzesi, Edinburgh kalesi mutlaka görülmesi yerler arasında. Glasgow’da, üniversitenin kendisi bir müze diyebilirim. İlk görülmesi yer. Daha sonra Kelvingrove müzesi. Müzeden hiç hazzetmeyen birinin bile ilgisini çekeceğinden eminim. Yeme-içme için kendilerine özgü çok ayrı lezzetleri olduğunu söyleyemem ama, bir Scottish Breakfast denemeden ve meşhur meyveli biralarından, en az bira kadar ucuz olan rengarenk kokteyllerinden denemeden dönmeyin derim. Evleri binaları bırakın, cafeler bile tarihi. Nereye gitseniz tarihin esintilerini hissedeceksiniz. Bu yüzden aslında rastgele bile gezseniz her yer değişik. :)) Daha fazla zamanınız varsa mükemmel bir doğaya şahit olmak için Oban ve Largs’ı ziyaret ediniz 🙂

Röportajı artık kapatma vakti ? Verdiğin bilgiler için teşekkür ederim, bize vakit ayırdın. Umarım eğitim ve iş hayatında daha nice başarılara imza atarsın. Şimdi son olarak tüm bu soruların dışında bahsetmek istediklerin varsa onları dinleyebiliriz, youtube kanalını da unutmamalısın ? ve senden İskoçya’daki keyifli bir anını anlatarak kapatmanı rica edeceğim ?

Ne demek, benim için yazması bir zevk oldu. Keyifle yazdım. İskoçya’ya yolunuz düşerse bekleriz 🙂 Üniversite yıllarımda sorsalar, hayatımın belli bir dönemi yurtdışında yaşayacağım aklımın ucuna bile gelmezdi. İngilizce konusunda hep zorlandım. Bu yüzden turist olarak gezme tozma dışında böyle bir şeyi hayal etsem de cesaretimi toplama konusunda pek iyi değildim. Ve gidip gitmeme konusunda kararsız olduğum bir an, her yerden cesaret konuşmaları kulağıma fısıldanıyordu. Evrenin bir mizah anlayışı var gerçekten de. 🙂

“…Üniversite yıllarımda sorsalar, hayatımın belli bir dönemi yurtdışında yaşayacağım aklımın ucuna bile gelmezdi…”

Yanımdan rastgele geçen bir yaya, radyoda dinlediğim bir kanaldan, izlediğim diziden, okuduğum kitaptan denemeden ve hayatı uzaktan izleyerek asla başarıya ulaşamayacağımızı ve harekete geçme vakti olduğuyla ilgili benzer bir sürü şey duymaya başlamıştım. Ve sonunda gücümü toplayıp gitmek için bu kararı aldım. Şimdi diyorum ki TUS sınavından kontenjan açılmadı ama çok daha güzel ve hayalini bile zar zor kurabildiğim bir kapı açıldı karşıma. Bazen bir kapının kapanmasına üzüldüğümüzde, daha güzelinin karşımıza çıkabileceğini unutmamalıyız. Ve karşımıza çıkan fırsatları, bir öncekine üzülürken kaçırmamalıyız.

Son olarak, yurtdışında belli bir süre yaşamak, okumak insanın vizyonunu ciddi ölçüde geliştiriyor. Ekonomi açısından da yıllarca uğraşıp hedeflediğiniz şeyleri kısa sürede yapabildiğinizi fark edeceksiniz.  Ufkunuzun ve kültür düzeyinizinde siz farkında olmadan geliştiğinizi fark edeceksiniz. Sanırım söyleyeceğim her şeyi söyledim, doğru motivasyonla uzaya bile çıkarız bence. Ben de bir miktarda olsa motivasyon yükselişine sebep olabildiysem çok mutlu olurum. Buna ülkece ihtiyacımız var çünkü. Her şey gönlünüzce olsun 🙂

Biz teşekkür ederiz İrem paylaştığın tüm bu güzel bilgiler ve ilham verici hikayen için, nice başarılar kazanman dileğiyle!

Kaçırmayın! Yurtdışı hikayelerine doyamayanlar için Avustralya’ya göç eden Oya’nın hikayesi de burada! “Avustralya’ya Göç Edenlerden: Adım Adım Avustralya’da Yaşam!”

Yazının Devamı: Avustralya’ya Göç Eden Oya’nın Röportajı!

İlginizi Çekebilir: Erasmus Hakkında Herşey: İtalya Tecrübem!

4 Yorum Yapılmış

  1. Merhaba yaptığınız röportajı çok anlaşılır ve yardımcı buldum, benim için de bir moral kaynağı oldu. Şu an 3. sınıftayım ve okulumu bitirince yüksek lisans yapmak istiyorum. Yurtdışında yüksek lisans yapabilmek en büyük hayallerimden birisi. Merak ettiğim konu şu evet devlet ylsy bursu veriyor ve diğer harcamalar da türkiye’deki yaşama göre hayli ucuz fakat bahsettiğiniz yıllık üniversite harçlarını biz mi ödüyoruz, her okulun harcı bu kadar pahalı mı veya burslu girebilme şansımız olmuyor mu?

    • Merhabalar Sevgili Buğra,

      İrem de cevaplarsa daha detaylı güzel olur, ama ben şöyle diyeyim genellikle burslu öğrencilerden harç ücreti alınmıyor ya da çok cüzi ücretler alınıyor. Eğer burs dışında girecekseniz de harçlar çok fazla olmasa da tl ye çevirince yine biraz yoracak cinsten

  2. Sayende yüksek lisans için baya motive oldum İrem! Teşekkürler bu güzel röportaj icin. Umarım ben de fransa ya da almanya dan kabul alabilirim

    • Merhaba Sevgili Sema,

      Motivasyon, istemek bu işin en önemli noktalarından, çalışırsan istediğin ülkelerden kabul alabileceğine inanıyorum , başarılar…

Görkem Yüksel için bir cevap yazın İptal

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.