Yurtdışında Akademisyen Nasıl Olunur?

Görkemli günler! Eminim bazılarınızın hayallerini yurtdışında akademisyen olmak süslüyordur. İşte bugün “ben yurtdışında araştırma görevlisi olacağım” diyenler için güzel bir yol gösterici yazı hazırladım sizlere.

Boston’da MIT’de derse katılmış ve Universita Degli Studi di Brescia’da bir sene yüksek lisans yapmış biri olarak tüm bu tecrübelerime ek 55’ten fazla ülkedeki birebir gezi, yaşam tecrübelerimle sizlere yurtdışında öğretim üyesi olmanın yollarını anlatacağım.

Yurtdışında Bir Üniversitede Öğretim Üyesi Olmak

Baştan anlaşalım! Yurtdışında bir üniversiteye girip ders vermenin öyle a eşittir b gibi bir yolu yok. Yani önce şu sınava girin sonra şuraya başvurun ve bekleyin tarzı bir seçenek bulmanız imkansız. Yurtdışında akademisyenlik gibi saygın ve seçkin bir görevi yürütmek istiyorsanız öncelikle kendinize yatırım yapmanız, her yolu denemeniz, bolca araştırmanız ve deyim yerindeyse elmanın suyunu çıkaracaksınız.

Nasıl Hazırlanılmalı?

Yurtdışında akademisyen olmak için hazırlıkta altın kurallar;

• Öncelikle hedefiniz en baştan belli olmalı. Eğer ben böyle de yapayım belki yurtdışında akademisyen de olurum derseniz bu iş olmaz. Çünkü baştan bilelim ki Türkiye’den İngiltere, Amerika, Kanada ya da Avrupa ülkelerine öyle üniversitelerde çalışmaya gitmek kolay iş değil.
• Kendi alanınızda bir kariyer planı yapmalısınız. Yani lisansınız, yüksek lisansınız ve doktoranız. Çalışabileceğiniz alanlar, yapacağınız yayınlar v.b konularda öncesinde yıllarca bu hedef için bir plan içinde olmalısınız.
• Dil yetenekleri geliştirilmeli. Sonuçta siz bir öğretim görevlisi, üniversite hocası olacaksınız. Sanırım bunu dil yeteneklerinizi geliştirmeden yapmayı düşünmüyorsunuz. Öncelikle başta İngilizce olmak üzere yurtdışında öğretim üyesi olmak istediğiniz ülkenin yerel dilini oldukça iyi şekilde bilmelisiniz. Öyle çat pat bir seviyeden söz etmiyorum. İngilizce için kesinlikle C1 seviyesi görülmeli.
• Bol bol kendininize yatırım yapmalısınız. Benim gibi yelkenci olursunuz 🙂 Piyano çalarsınız, yazılım işleriyle uğraşırsınız, seminerler, girişimler, toplantılar, iş deneyimleri… Yani kendinize ne kattığınız çok önemli.
• Ulaşılabilir bir hedef koymalısınız. Aslında hayallerin sınırı yoktur, hayal etmek de işin başıdır ama öyle hemen bir Oxford’a girip profesör olmayacağız sonuçta. Aşama aşama düşünüp ulaşılabilir hedeflerle git gide bu hedef yükseltilmeli.

Neler Gerekli & Hangi Sınavlar Verilmeli?

Şimdi gelelim yurtdışında öğretim elemanı olmak için neler gerektiğine. Aslında en başta dediğim gibi iyi bir diploma gerekiyor. Yani ne kadar iyi bir lisans diploması sizi o kadar hızlı iyi bir yüksek lisans / master’a, doktoraya ve öğretim elemanı olmaya taşıyacaktır.

Bunun dışında gerekli sınavları da başarıyla geçmeniz gerekiyor. Peki yurtdışında akademisyen olmak için ne gibi sınavları geçmek lazım ve neler gerekli?

• GMAT ve GRE (aslında bu sınavlar bildiğimiz ALES denginde olan sınavlar)
• IELTS v.b dil sınavları ( YÖKDİL, YDS benzeri)
• Niyet Mektubu (işte bu baya bir belirleyici konu)
• Denkliğe sahip bir diploma (umarım okulunuz zaten denkliğe sahiptir. Eğer değilse de denklik belgesini gideceğiniz ülkeye ve kabul alacağınız okula göre sağlamanız gerekiyor)
• Bolca araştırma! Neredeyse her okulun ve ülkenin ilanı kabul şartları farklı 🙂 Ama siz yüksek lisans başvurularından bu prosedürlere sanırım alışıksınızdır.

Akademisyen Olmak İçin Niyet & Motivasyon Mektubu Nasıl Olmalı?

Motivasyon mektubu ya da niyet mektubu aslında yurtdışında üniversitelerde akademisyen olmak için oldukça önemli bir başvuru belgesi. Çünkü niyet mektubunda aslında kendinizi, vizyonunuzu, bulunma sebebinizi ve oraya neler katabileceğinizi kısaca özetliyorsunuz.

Hep derler ya “etkili bir niyet mektubu” işte öyle olmalı. Ama bu etkileme edebi dilde değil de sizin vizyonunuzda katacaklarınızda olmalı. Bence niyet mektubunda “benim farkım ne” “ben ne katıyorum” gibi sorulardan yola çıkarsanız daha özgün ve dikkat çekici işler çıkartabilirsiniz. ( aşırıya da kaçmayın sakın 🙂 )

Yurtdışında Akademisyen & Araştırma Görevlisi Olma Şartları

Aslında tüm yazı içerisinde inceden inceden yurtdışında akademisyenlik şartlarını anlatıyorum ama şimdi liste olarak da genellikle üniversitelerin istediği başvuru koşullarını yazmış olayım;

• Lisans, yüksek lisans, doktora diploması (aslında bazı okullar önce doktora için sizi kabul ediyor ve araştırma görevlisi olmuş oluyorsunuz ama yine de sonuçta bir mezuniyet belgesi şart) (uygun alanda)
• Dil yeterlilik belgesi (IELTS olur, farklı kurumlar olur bir dil yeterlilik belgesi eğer native değilseniz kesinlikle gerekecektir)
• İyi bir niyet mektubu (yukarıda nasıl yazılabileceğini anlattığım niyet mektubu da gerekli şartlardan biri olacak)
• Bazı okullarda yaş kriterleri olabilir.
• Bazı okullar alanla ilgili makale, araştırma v.b konularda ekstra şartlar koşabilir

Süreç Nasıl İşliyor & Başvuru Nasıl Yapılır?

Yurtdışında akademisyen olurken keşke şöyle tek bir site olsa da tüm dünyaya başvursak diyorsunuz (belki de yeni bir startup fikri 🙂 ) ama henüz öyle bir şey yok. Bu yüzden öncelikle olası başvurabileceğiniz ülke ve okulları listeleyerek tek tek bu okulların ilgili birimlerindeki ilanlara bakmalısınız.

Aynı Türkiye’de olduğu gibi yurtdışındaki üniversitelerde araştırma görevlisi, öğretim görevlisi, profesör, doçent ya da master ve doktora öğrencisi alırken çeşitli ilanlar yayınlıyorlar. İşte bunları takip edip sırasıyla yukarıdaki gerekli belgeleri sunarak başvurunuzu yapmalısınız.

Bu süreçte araştırmanızla alakalı olan hocalara onları rahatsız etmeden, akademik bir mail ulaşıp da detayları öğrenmeyi de deneyebilirsiniz. Benim İtalya’daki hocalarım mailler konusunda oldukça yardımseverlerdi. Yani siz onlara gerçekten bir araştırma ve kayda değer bir konuyla gelirseniz emin olun onlar da size o kadar güzel bir cevap verecek. İşte tüm bunların sonucunda da okula alınmanız daha kolaylaşabilir. En azından size süreçle ilgili bazı ekstra bilgiler verebilirler.

Ne Kadar Maaş Alırım?

Yurtdışında akademisyen maaşları konusu da oldukça merak edilen konulardan biri. O kadar merak ediliyor ki uzun uzadıya resmi okul kaynaklarından aldığım verilerle her ülkeyi kapsayan uzun bir yazı hazırladım, yurtdışı akademisyen maaşları için üzerine tıklayın ve ayrıntılı görün.

Ancak özet vermek gerekirse İngiltere, Almanya, Amerika, Kanada gibi ülkelerde genellikle aylık olarak 3.000 – 8.000 euro aralığında bir akademisyen maaşı oluyor. Tabii ki en yüksek rakamlar profesörler için alt olanlar da araştırma görevlileri için.

Yurtdışında Akademisyen Olmak İsteyenlere Öneriler

Hangi Ülkeye Gitmeliyim?

Şimdi bir de hangi ülkeye gideceğimiz konusu var. Mesela ben İtalya’daki yaşam şartlarından oldukça memnundum. Bazen bazı ülkeler çok daha fazla öne çıkabiliyor. Ayrıca yurtdışı öğretim görevlisi maaşlarına da bir bakın ve öyle karar verin ama ben kısa kısa listeleyeyim;

Amerika’da Akademisyen Nasıl Olurum?

Amerika tabii ki bilim ve üniversite kelimelerinin en temelindeki ülkelerden biri. Amerika’da genelde akademisyenler arasında rekabet öne çıkar. Çünkü burası serbest piyasa 🙂 herkes en iyisini üretmeye çalışır. Amerika’da akademisyen olmak için siz de en iyisini ortaya koymalısınız! Genel olarak başvurular yazıda bahsettiğim gibi yapılıyor.

İngiltere’de Akademisyen Olmak

İngiltere de eğitimin en köklü ülkelerinden biri. Ayrıca genellikle daha yüksek yaşam standartları ve yüksek maaşlarla öğretim görevliliği oldukça saygın bir meslek. İngiltere’de öğretim görevlisi olmak için bence öncelikle bir yüksek lisans ya da doktora programına başlamayı düşünmelisiniz.

Kanada’da ve Avustralya’da Öğretim Görevlisi Nasıl Olurum?

Kanada ve Avustralya açık açık üniversiteleri için belli araştırma konularında akademisyen ilanları koyabilen bir ülke. Ancak burada önemli olan sizin öne çıkan bir araştırma sunabilmeniz. Genel olarak başvuru prosedürleri bu yazıyla aynı.

Norveç, İsveç ve Finlandiya’da Akademisyen Nasıl Olunur?

Norveç, İsveç ve Finlandiya gibi İskandinav ülkelerinde akademisyenlik aslına bakarsanız bir çok yüksek lisans öğrencisinin rüyası. Ancak bu ülkeler deyim yerindeyse “en iyisini” arıyorlar. Çünkü tüm dünyadan talep gördükleri için bu ülkelere kabul edilmeniz için en iyisi olmalısınız. Ayrıca gelecek vizyonunuz iyi olmalı ve geleceğin alanlarında araştırmalar yapmalısınız.

Yurtdışı Akademisyenlik İlanları & Kaynaklar

Son olarak size örnek olması açısından yurtdışında akademisyen olmak için bazı ilanlardan ve önemli kaynaklardan söz edeceğim. Örneğin Kanada’da öğretim görevlisi olmak için bakın şöyle bir ilan var: https://www.canada.ca/

Ya da Almanya’da akademisyenlik için de şurada önemli bilgilendirmeler mevcut: https://www.make-it-in-germany.com/

Aynı şekilde Jobs UK’un güze lbir global akademik kariyer rehberi var: https://www.jobs.ac.uk/

MEB Yurtdışı Okutmanlık & Öğretim Üyesi programını da bir inceleyin, direkt olarak MEB görevlendirmesiyle de yurtdışında akademisyenlik yapma şansınız var.

Bu şekilde yurtdışında nasıl akademisyen olunabileceğini anlattığım yazımı burada bitiriyorum. Öncelikle yurtdışı öğretim görevlisi maaşlarını da bir okuyun ve öyle karar verin. Eğer ilerde yurtdışında akademisyen olursanız Görkem’e de bir çay ısmarlarsınız artık 🙂 Şaka bi yana eğer sorularını olursa lütfen çekinmeden sorun, herkese sevgiler!

Okumalı Yazının Devamı: Avrupa’nın En Yaşanılır Şehirleri Hangileri ?

Bu Yazıları da Okumalısınız

İngiltere’den Türkiye’ye Araçla Nasıl Gidilir?

Yurtdışı Mühendis Maaşları & Avrupa, Amerika, İngiltere!

YLSY Bursu & Başvuru Şartları

Yurtdışı İmkanı & Bağlantısı En İyi Türk Üniversiteleri